Όταν τελείωσαν οι καραντίνες και ξεκινήσαμε να εργαζόμαστε ξανά, γρήγορα αντιληφθήκαμε την αλλαγή που είχε επέλθει μαζικά στους χώρους εργασίας. Αναφέρομαι στα φαινόμενα της έντονης κινητικότητας (από τη μια εταιρεία στην άλλη και από τον ένα κλάδο στον άλλο), της σιωπηλής παραίτησης (quite quitting), της ανάγκης για μεγαλύτερο work-life balance και wellbeing δραστηριοτήτων και προνομίων από τις εταιρείες και της τεράστιας δυσκολίας κάλυψης των κενών θέσεων εργασίας.
Αρχικά αυτό είχε αρχίσει να συζητιέται σε επίπεδο επιχειρηματιών και ανώτερης Διοίκησης μέσα στις επιχειρήσεις, με σκοπό την διαχείρηση αυτών των φαινομένων και την εύρεση λύσεων. Αρκετοί υποτίμησαν αυτές τις ενδείξεις, θεωρώντας ότι είναι παροδικές και «μόδα των καιρών». Πλέον όλοι έχουμε αντιληφθεί ότι όχι μόνο ήρθαν για να μείνουν αλλά αποτελούν και την νέα μας εργασιακή πραγματικότητα. Το ανησυχητικό για εμένα σε περίπτωση που δεν το έχετε καταλάβει, είναι ότι όλα τα παραπάνω συζητιούνται ευρέως και εντόνως και σε επίπεδο εργαζομένων πρώτης γραμμής (line staff) πλέον, με αποκλειστικό συμπέρασμα όλων των συζητήσεων ότι α) φταίει η εταιρεία που δεν βρίσκει προσωπικό ή/και β) φταίει η εταιρεία που δεν επιλέγει σωστά και αντί για έμπειρους μας φέρνει όλους τους ανειδίκευτους.
Ο λόγος που κάνω αυτό το άρθρο, είναι γιατί α) με στενοχωρεί να δημιουργούνται εκούσια ή ακούσια δύο στρατόπεδα στους χώρους εργασίας (οι παλιοί και οι καινούριοι – οι έμπειροι και οι ανειδίκευτοι). Και β) γιατί αρνούμαστε να δούμε την νέα πραγματικότητα, να προσαρμοστούμε και να βρούμε λύσεις μέσα σε αυτή και όχι απέναντι από αυτή.
Η νέα πραγματικότητα λοιπόν στην αγορά εργασίας έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Η Gen Z αυτή τη στιγμή που μιλάμε, αποτελεί το 20% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού και χρόνο με το χρόνο που περνάει (σύντομα), καθώς οι μεγαλύτερες γενιές θα γερνάνε και θα αποσύρρονται θα φτάσει να είναι η κυρίαρχη γενιά στην αγορά εργασίας.
- Οι εργαζόμενοι στην σημερινή αγορά εργασίας έχουν άπειρες επιλογές και δυνατότητες σε σχέση με τις περιορισμένες επιλογές που είχαν οι δικές μας γενιές όταν ξεκινήσαμε. Άρα η κινητικότητα είναι και θα συνεχίσει να είναι μεγάλη και αυτό είναι normal πλέον. Άρα μην περιμένετε commitment 10 χρόνων (μεταξύ μας ούτε καν τρία). Επιπλέον, μην απορρίπτετε βιογραφικά για τους ίδιους λόγους και ακόμα πιο σοβαρό: δημιουργήστε συστήματα, διαδικασίες και αυτοματισμούς για τα πάντα μέσα στις εταιρείες σας, ώστε να μπορέσετε να διατηρήσετε την αποδοτικότητά σας με δεδομένους πλέον τους νέους ρυθμούς εναλλαγής προσωπικού.
- Το work-life balance και το wellbeing είναι προτεραιότητα! Επομένως, οι συνθήκες εργασίας σας και οι παροχές σας ως εταιρεία χρειάζονται revise.
- Οι προαγωγές πλέον είναι αναμενόμενες από τους εργαζόμενους εντός 3ετίας και όχι εντός 5ετίας ή 10ετίας όπως γινόταν σε παλαιότερα χρόνια. Το μορφωτικό επίπεδο έχει ανέβει, οι νέες γενιές έχουν 2-3 πτυχία ο καθένας, η πληροφορία ρέει άφθονη online και offline (μπορείς να μάθεις πράγματα κυριολεκτικά σε μια νύχτα), η δια βίου εκπαίδευση επιβάλλεται για να επιβιώσει κάποιος σε ένα ραγδαίως αναπτυσσόμενο περιβάλλον εργασίας και κανένας δεν μένει πλέον μόνο στις αρχικές του σπουδές, ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος και οι κενές θέσεις στις εταιρείες πολλές.
- Η ανθεκτικότητα (resilience) των νέων γενιών είναι πολύ μικρότερη από τις παλαιότερες και οι άπειρες επιλογές που έχουν είναι ένας από τους λόγους. Άρα σε καμία περίπτωση κάποιος δεν θα υπομείνει τοξικά ή άδικα περιβάλλοντα εργασίας εξ ανάγκης.
- Η εσωτερική εκπαίδευση στις επιχειρήσεις, τώρα περισσότερο από ποτέ, είναι προτεραιότητα προκειμένου γρήγορα και αποτελεσματικά να μπορούν να διαχειρίζονται τις πολλαπλές κρίσεις που βιώνουν στο εσωτερικό τους λόγω συχνών εναλλαγών θέσεων εργασίας και ανειδίκευτων προσλήψεων. Μην αφήνετε εξ ολοκλήρου στις πλάτες των παλαιότερων, την εκπαίδευση των νέων εργαζόμενων, η οποία συνήθως συμβαίνει παράλληλα με έναν τεράστιο όγκο εργασίας που χρειάζεται να διαχειριστούν αμφότεροι. Είναι ιδιαιτέρως στρεσογόνο και αναποτελεσματικό λόγω του όγκου των ανειδίκευτων προσλήψεων που έχουν να διαχειριστούν σε σχέση με το παρελθόν και τις περισσότερες φορές καταλήγει σε καυγάδες, δυσκολίες συνεργασίας και τοξικότητα που φθίρει την κουλτούρα σας και το όνομά σας ως εργοδότης (employer brand), άρα και την δυνατότητά σας να προσελκύσετε νέους εργαζόμενους και να διατηρήσετε τους υπάρχοντες.
- Ενισχύστε την μεσαία Διοίκηση (middle management) με δεξιότητες ηγεσίας και διαχείρισης ομάδας γιατί πολλές φορές η κατάρρευση της κουλτούρας σας ως άλλος Δούρειος Ίππος έρχεται από τη μέση, η οποία «πυροβολείται» και από τους πάνω και από τους κάτω και μάλιστα είναι ανοχύρωτη από δεξιότητες και εργαλεία διαχείρισης. Ένα training δεν θα φέρει την άνοιξη. Χρειάζεται διαρκής παρακολούθηση και καθοδήγηση, επομένως δημιουργήστε προγράμματα coaching και mentoring στο εσωτερικό σας.
- Κάντε σε όλο σας το προσωπικό εκπαιδεύσεις που σχετίζονται με την διαχείριση της διαφορετικότητας (ηλικιών – γενεών, φύλων, πολιτισμών, ΔΕΠΥ, αυτισμός κτλ.) ώστε να καταφέρετε αφενός να ανοίξετε την βεντάλια των πηγών προσέλκυσης εργαζομένων και αφετέρου και ακόμα πιο σημαντικό να μπορούν τόσο οι εργαζόμενοι να συνεργάζονται με αρμονία, κατανόηση και ενσυναίσθηση, όσο και οι Προϊστάμενοί σας να μπορούν να τους καθοδηγήσουν αποτελεσματικά.
- Εκεί που παλιά ήθελες 1 εργαζόμενο για μια δουλειά, τώρα θέλεις 2. Γιατί α) έχεις πολλούς ανειδίκευτους (ειδικά στον τουρισμό οι απόφοιτοι τουριστικών σχολών δεν επαρκούν για να καλύψουν το σύνολο κενών θέσεων που υπάρχουν με το ρυθμό που ανοίγουν νέα ξενοδοχεία), β) κανείς δεν είναι διατεθειμένος να ζοριστεί – το αναλύσαμε και παραπάνω στο resilience και καλά κάνει θα σημειώσω εγώ. Επομένως, αναθεωρείστε τα budget σας και σταματήστε να επιμένετε ότι πάντα με 5 άτομα έβγαινε η δουλειά και τώρα δεν βγαίνει, γιατί είναι όλοι άχρηστοι. Δεν είναι άχρηστοι. Είναι διαφορετικές οι συνθήκες και με το να μην προσαρμόζεστε μόνο εσείς χάνετε. Υπολογίστε παραπάνω άτομα.
Ζω για την στιγμή που δεν θα υπάρχει το «εμείς και εσείς» στους χώρους εργασίας. Δεν είμαστε κοντά αλλά ούτε και μακριά. Τώρα περισσότερο από ποτέ, υπάρχει ένα δυνατό momentum που μας δείχνει το δρόμο. Ας μην το χάσουμε!
